一

yī

1. бір (1)

一月 — қаңтар айы, қаңтар

一家之主 — бір үйдің иесі, шаңырақ ағасы, отау иесі, отағасы; басшы, жетекші, қожайын

一山容不得二虎 — бір қазанға екі қошқардың басы сыймайды

一次性 — бір реттік, бір жолдық, бір мәртебелік, бір дүркіндік

一开始 — бір дегіннен, алғашта-ақ, а дегеннен, ту баста, әуелде-ақ, шу дегенде, алғашта, бастапта, әуелде

一大堆 — бір топ, бір қора, бір ошар, бір төбе, бірқыдыру, бірталай; көп, мол

一方一俗 — ел-елдің салты басқа

一睹芳容 — сұлұдың сымбатын бір көріп қалу, арудың дидарын көріп қалу

一把年纪 — бірқыдыру жас, жер ортасы жас, талай жас, едәуір жас

一步到位 — бір жолда бітіру, бір-ақ бітіру, бір-ақ тындыру

一水之隔 — бір өзен арқылы бөліну, өзен арқылы айрылып жату, өзенмен бөліну

2. біреу-ақ, жалғыз ғана, бір, біреу, әрбір, жалғыз, шын, шынайы, нағыз

一心一意 — шын ниетімен, бар ықыласымен, шын пейілімен

你一个人行吗？ — жалғыз өзіңнің шамаң келе ме?

一组五人 — әрбір топта бес кісіден болады

3. толы, толық, түгел, тегіс, бәрі, барлығы, күллі, барша, жалпы

一屋子人 — үй толы кісі, үйде отырғандардың бәрі

一脸的土 — бет-аузын түгел шаң басып кетіпті

4. біркелкі, бір қилы, бірыңғай, бір алуан, бірдей, ұқсас, тең

一视同仁 — бәрін бірдей көру, бәрін тең көру

意见不一 — пікір бірыңғай шықпау, пікір ұқсамау, көзқарас ұқсамау

5. тағы бір, енді бір, екінші бір, басқа, басқаша, өзге, екінші, басқалай

番茄一名西红柿 — осы қызанақтың екінші бір аты томат болады

6. осылай, осындай, былай, мынадай, мынандай

经他这么一说，大家又都有信心了 — ол осылай деген соң жұрттың сенімі тағы да арта түсті

7. қосымшалар міндетін атқарады

看一看 — көріп бақ, оқып көр

天一亮他就起来 — ол таң атысымен-ақ оянады

歇一歇 — дамылдап ал